Auteur aan het woord ... Esther Bakker
“Steeds meer verpleegkundigen zien de meerwaarde van onderzoek”
Esther Bakker is Gezondheidswetenschapper en heeft haar sporen verdiend op het interessante snijvlak van onderwijs en onderzoek. Ze is auteur van ‘Onderzoek in de verpleegkunde’, een van de thema’s binnen ZorgPad Bachelor Nursing voor HBO-studenten Verpleegkunde. “Met een kritische blik en de juiste wetenschappelijke houding, kunnen verpleegkundigen hun zorg écht verbeteren.”
Na haar promotie aan de Universiteit van Maastricht doceerde Esther aan de Academie Verloskunde. Daar merkte ze dat er niet één goede bron was voor haar onderwijs over onderzoek doen. “Ik moest de stof voor mijn lessen uit verschillende boeken halen. ‘Lees uit uit boek hoofdstuk 3 en uit dat boek hoofdstuk 7’, zei ik dan tegen mijn studenten. In deze periode ontstond het idee om zelf een boek over onderzoek voor zorgverleners in opleiding te gaan schrijven."
Behapbaar
“Bovendien zag ik dat veel studenten grote moeite hadden met statistiek en dat het lesmateriaal daar niet goed op aansloot. Ik besloot zelf een boek te maken waarin alle kennis over onderzoek doen samenkwam en waarin onderzoeksmethoden en statistiek eindelijk eens behapbaar werden. Ik ontmoette net op dat moment een vakgenoot met dezelfde droom. Hans van Buuren en ik bundelden onze krachten en vonden aansluiting bij Noordhoff.” Het resultaat was het boek ‘Onderzoek in de gezondheidszorg’. De materie uit het boek is nu vertaald naar ZorgPad Bachelor Nursing. Met het thema ‘Onderzoek in de verpleegkunde’ leren studenten digitaal en op een interactieve manier over onderzoek.
Evidence based
Inmiddels is Esther Universitair Docent Gezondheidspsychologie aan de Open Universiteit. “Paramedische beroepen zijn de afgelopen twintig jaar aan het academiseren geslagen. Er is steeds meer aandacht gekomen voor onderzoek in de zorg. Een mooie trend, want zorgverleners die een goede wetenschappelijke houding hebben, hun vak bekijken met een kritische blik en weten hoe ze een artikel moeten lezen, kunnen hun patiëntenzorg optimaliseren. Natuurlijk: wetenschap is niet heilig. Niet overal is bewijs voor. Soms wegen andere dingen zwaarder, zoals de wensen van een patiënt. Maar toch is het fijn wanneer je als zorgverlener wat meer evidence based aan de slag kunt. En je aanpak kunt onderbouwen met bewijzen.”
Altijd vragen stellen
Zorgverleners die uitgerust zijn met goede basiskennis, een kritische blik en een gezonde dosis nieuwsgierigheid, kunnen zich blijvend ontwikkelen in hun vak, aldus Esther. “Het zorgvak en de sector zijn altijd in ontwikkeling. Wat je tijdens je studie leert, is na een aantal jaar alweer achterhaald. Wie wil bijblijven in zijn vak moet altijd vragen blijven stellen.” Ook zorgpersoneel zelf ziet en voelt die noodzaak meer en meer. “Er is een groeiende groep verpleegkundigen die jarenlang aan het bed heeft gestaan en nu op een hoger niveau wil bijdragen aan zorgoptimalisatie. Zij willen nóg betere zorg bieden en zien in dat onderzoek daarbij kan helpen.”
Afhaken bij de theorie
“Jammer dat het enthousiasme om onderzoek te doen in de schoolbanken wordt afgeremd door de theorie,” vervolgt Esther. “Studenten haken af bij de theoretische manier waarop in veel boeken methoden en technieken worden behandeld. Met het nieuwe lesmateriaal ‘Onderzoek in de verpleegkunde’ maken we onderzoeksvaardigheden aansprekend en praktijkgericht. Alle fases van onderzoek komen aan bod; het opzetten van onderzoek, de data-verzameling, het analyseren van de data, het interpreteren van de analyses en het rapporteren in de vorm van een artikel of scriptie. Aan de hand van casussen en praktijkvoorbeelden komt de theorie tot leven en beklijft de stof beter.”
Aansprekende voorbeelden
Aan docenten die onderzoeksmethoden aan studenten moeten overbrengen de taak om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de kennis en interesses van de studenten. Esther: “Gebruik aansprekende voorbeelden. Blijf niet te dicht bij de theorie. Het thema ‘Onderzoek in de verpleegkunde’ biedt handvatten dankzij de vele voorbeelden, het beeldende materiaal en de verhelderende filmpjes en animaties.”
Aan het bed
Studenten zelf moeten zich vooral niet laten afschrikken door termen als onderzoeks-methoden’ en ‘statistiek’. “Je hebt een hart voor zorg en waarschijnlijk wat minder passie voor cijfers, methoden en berekeningen. Maar ga er tóch eens aan snuffelen. Vraag jezelf af waarom jouw werkwijze anders is dan die van een collega. Welke manier is nou eigenlijk beter en waarom? Welke wetenschappelijke theorieën sluiten hierbij aan? Op deze manier ga je vanuit de inhoud van je vak aan de slag met de theorie. Ga op zoek naar boeiende artikelen over je vakgebied, wees nieuwsgierig. Als je op deze manier naar de zorg kijkt, dan ontwikkel je vanzelf die open en nieuwsgierige blik."
Over ZorgPad Bachelor Nursing
ZorgPad Bachelor Nursing versnelt vernieuwing in het hoger onderwijs. Studenten hebben zelf de regie. Zij zijn vrij om zelf te bepalen waar, wanneer en wat ze willen leren met het betrouwbare interactieve lesmateriaal. ZorgPad Bachelor Nursing is opgebouwd uit verschillende thema’s met leerpaden waarmee studenten alle kanten op kunnen. Ook wie de diepte in wil, vindt in ZorgPad ruimschoots mogelijkheden.