Blended learning in de praktijk
Docent Frans aan het woord ... Richard Hendriks SG Pantarijn in Wageningen
"Ik sta tegenwoordig vooral áchter in de klas”
Steeds meer scholen stappen over op blended learning. Wanneer docenten en leerlingen eenmaal gewend zijn aan deze manier van lesgeven willen ze vaak niet meer anders. Dat geldt ook voor Richard Hendriks, docent havo/vwo Frans aan de SG Pantarijn in Wageningen en enthousiast gebruiker van de blended FLEX lesmethode Grandes Lignes.
Blended learning, wat houdt dat precies in?
‘Bij blended learning maak je tijdens je lessen afwisselend gebruik van een online leeromgeving, een leerboek én van traditionele lesvormen zoals klassikale instructie en praktijkopdrachten in groepjes.’
Waarom werkt deze manier van lesgeven voor jou zo goed?
‘Lesgeven blijft natuurlijk mensenwerk, maar de techniek is voor mij wel echt een mooie ondersteuning. Met name de gegevens die de online leeromgeving genereert over de ontwikkeling van leerlingen vind ik erg waardevol. Wij werken op school toe naar formatief leren, en dankzij de constante feedback die leerlingen online krijgen sluit dit systeem daar perfect op aan.’
‘De online leeromgeving helpt mij bovendien om mijn lessen efficiënter in te richten. In een klas zitten zo’n dertig kinderen, die allemaal op een andere manier en in een ander tempo informatie verwerken. De een heeft na een minuut al door welk punt je wilt maken, de ander had de uitleg in het boek al gelezen en heeft jouw instructie überhaupt niet nodig. Weer een ander zou juist graag wat extra uitleg willen hebben. Door online te werken kunnen leerlingen in hun eigen tempo aan de slag. Daardoor heb ik de ruimte om door de klas te lopen en mijn aandacht te besteden waar dat nodig is. Bij leerlingen die vastlopen in de theorie of de opdrachten, of die niet snappen waarom een antwoord wordt afgekeurd.’
Hoe blended is een gemiddelde les bij jou?
‘Ik begin mijn lessen standaard met een korte introductie: wat gaan we vandaag doen en wat heb je daaraan? In de methode worden deze leerdoelen ook duidelijk genoemd en ik merk dat leerlingen dat erg prettig vinden. Lezen, luisteren en grammatica gaan erg goed online. Bij de spreekparagrafen heeft de computer geen toegevoegde waarde, dus die doe ik met
het boek. Schrijven bekijk ik per opdracht.’
Op welke manieren heeft blended learning jouw manier van lesgeven beïnvloed?
‘De verandering begint al bij de lesvoorbereiding. De online omgeving vormt het uitgangspunt. Ik bekijk welke opdrachten het best online kunnen worden gemaakt en welke het best in het boek. Vervolgens maak ik die online opdrachten eerst zelf, zodat ik weet welke struikelblokken leerlingen kunnen tegenkomen.’
‘Online werken brengt grootse verleidingen met zich mee. Het komt voor dat leerlingen tijdens de les een jurkje voor het gala proberen te scoren, of een Netflix-serie te kijken. Maar doordat ik tegenwoordig vooral achter in de klas sta, heb ik een mooi overzicht van wat iedereen doet. Het contact met leerlingen is meer één op één en hun hulpvragen zijn veel
specifieker. Vroeger hoorde je wel eens: “Ik snap het niet.” Op de wedervraag wát ze niet snapten, was het antwoord “Alles!” Dan moet je echt gaan graven… Nu zeggen ze: “Ik krijg deze feedback, wat wordt daarmee bedoeld?”’
Zie je bij leerlingen een voorkeur voor digitaal of juist analoog werken?
‘Dat verschilt erg per type opdracht en per leerling. Sommigen vinden het gruwelijk om lange teksten van een scherm te lezen en pakken dan juist het boek erbij. En wat ik ook wel zie is dat leerlingen een opdracht eerst in hun boek maken en daarna de antwoorden online overtikken.’
En wat heeft jouw voorkeur?
‘Online, absoluut. De opdrachten worden daar meteen nagekeken en leerlingen kunnen er extra oefenen met onderwerpen die nog niet lekker lopen. En doordat ik de mogelijkheid heb om ze te volgen kan ik ook op tijd bijsturen. Het dashboard geef exact inzicht in de vorderingen van een leerling, je ziet waar ze moeite mee hebben, maar ook of een leerling gewoon te weinig doet. Het biedt mij bovendien ijzersterke input en onderbouwing voor
feedbackgesprekken en rapporten.’
Dus: achter in de klas gaan staan, eerst zelf de opdrachten maken... Heb je nog meer tips voor docenten die blended willen werken?
‘Wees niet bang om de controle uit handen te geven, want die komt echt veel meer bij de leerlingen te liggen. En laat het idee los dat iedereen met hetzelfde bezig moet zijn: een deel van je klas zal nog in de C-paragraaf zitten, terwijl de rest al in D aan het werk is. Soit!
Verder is het belangrijk dat je je als docent bekwaamt in de functies van de online leeromgeving – die zijn op zich vrij basic, maar het zijn er wel heel veel. Voor docenten die daar echt hun draai in willen vinden, biedt de Noordhoff Academy een helpende hand. Daar hebben wij op school ook veel aan gehad!’